ธรรมะทอรัก

หลังจากบทความในคอลัมน์นี้ของผู้เขียนได้รับการรวบรวมและตีพิมพ์รวมเล่มในชื่อ "ธรรมะทอรักแล้ว" ก็มีผู้อ่านหลายท่านส่งเสียงสะท้อนกลับมายังผู้เขียนมากมายหลายประเด็น ซึ่งบางประเด็นก็เคยพูดถึงไปบ้างแล้ว แต่บางประเด็นก็เป็นเรื่องใหม่ ดังนั้น จึงขอใช้พื้นที่ตรงนี้ตอบปัญหาซึ่งเป็นเรื่องสืบเนื่องจากธรรมะทอรักสักพักใหญ่ ขอเริ่มที่คำถามแรกดังต่อไปนี้

ปุจฉา
ผู้ใหญ่ฝ่ายหญิงเป็นคนเชื่อมั่นศรัทธาในเรื่องฤกษ์ผานาทีมาก ทำให้ต้องเลื่อนงานหมั้นและงานแต่งออกไปหลายครั้ง ทั้งๆ ที่ครั้งแรกเตรียมทุกอย่างหมดแล้ว แต่พอมีคนมาทักว่าฤกษ์ในบางเรื่องยังไม่ดีพอ ก็ต้องเลื่อนงานออกไปอีก จนถึงวันนี้แล้ว ความพร้อม (ทางใจ) ของผมก็เลยทำท่าจะไม่พร้อม เพราะรู้สึกว่า ผู้ใหญ่เข้ามาจัดการทุกเรื่องจนคนที่จะแต่งงานจริงๆ แทบไม่ได้ทำอะไรเลย ผมเลยสงสัยว่า เจ้าฤกษ์ผานาทีที่ว่านี้ มันเกี่ยวข้องกับความมั่นคงในชีวิตคู่มากแค่ไหนกันครับ

วิสัชนา
ความเชื่อเรื่องฤกษ์ผานาที เป็นระบบความเชื่อที่มีมาเก่าแก่แต่โบราณ ดูเหมือนจะมีอยู่ในทุกวัฒนธรรมความเชื่อของมนุษย์ แต่เมื่อมนุษย์มีปัญญามากขึ้น ความเชื่อเหล่านี้ ก็จะถูกลดความสำคัญลงไปโดยลำดับ ส่วนในสังคมที่มนุษย์มีปัญญาไม่เข้มแข็ง ความเชื่อเรื่องฤกษ์ผานาทีจะโดดเด่นเป็นที่ยอมรับ มีการให้ความสำคัญกับเรื่องแบบนี้สูงมาก ซึ่งหากมองในแง่นี้ เราก็สามารถวัดคุณภาพทางปัญญาของสังคมไทยในตอนนี้ได้เลยทีเดียว

ตามหลักพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า สรรพสิ่งในโลกดำเนินไปตามหลักแห่งสัจธรรมสากล คือ ผลทุกอย่างย่อมเกิดมาแต่เหตุ ไม่มีอะไรในโลกนี้เกิดขึ้นลอยๆ โดยไม่มีที่มา ถ้าเราอยากให้เกิดสิ่งดีๆ ขึ้นมาในชีวิต เราก็ต้องสร้างเหตุที่ดีก่อน ถ้าเหตุดีแล้วผลดีก็จะตามมา แต่ถ้าไม่สร้างเหตุที่ดี ทว่าหาฤกษ์ดีไว้พร้อมแล้ว เชื่อเถิดว่า ฤกษ์ดีที่ว่าดีแล้วนั้นจะไม่ช่วยอะไรเลย

ครั้งหนึ่งมีคู่บ่าวสาวคู่หนึ่งจัดงานหมั้น ในวันนั้น ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายหนึ่งนิมนต์หลวงพ่อปัญญานันทะมาเป็นประธานในงานหมั้นด้วย เมื่อทุกคนมากันพร้อมแล้ว แต่หลวงพ่อปัญญาสังเกตเห็นว่า ทำไมยังไม่เริ่มพิธีกันเสียที ท่านจึงถามขึ้นว่า ทำไมยังไม่เริ่มพิธีการหมั้น ญาติผู้ใหญ่คนหนึ่งเอ่ยขึ้นว่า ทุกคนพร้อมแล้วก็จริง แต่ "ฤกษ์" ยังไม่พร้อม เท่านั้นเองหลวงพ่อปัญญาจึงสวนขึ้นว่า
"จะมัวรออะไรล่ะ คนก็พร้อมแล้ว เจ้าบ่าวเจ้าสาวก็พร้อมแล้ว แหวนก็มีรูอยู่แล้ว แค่เอานิ้วสอดเข้าไป ทำไมจะทำไม่ได้"
เป็นอันว่า ฤกษ์ของหลวงพ่อปัญญา ขลังกว่า ทุกคนต้องยอมตามท่านโดยปริยาย

เห็นหรือยังว่า ฤกษ์ที่แท้จริง สิริมงคลที่แท้จริง เป็นเรื่องของ "ความพร้อม" ไม่ใช่เรื่องของดวงดาวบนท้องฟ้า ไม่ใช่เรื่องเหนือสามัญวิสัยที่มองไม่เห็น แต่เป็นเรื่องของเหตุปัจจัยหรือความพร้อมที่มนุษย์สร้างขึ้นมาเองทั้งนั้น
พระพุทธเจ้าเคยตรัสไว้ชัดๆ ว่า
"ประโยชน์เป็นฤกษ์งามยามดีอยู่ในตัวของมันเอง ดวงดาวบนท้องฟ้าจะทำอะไรได้"
กล่าวโดยสรุป เมื่อเราทำดีเวลาไหน เวลานั้นก็คือ ฤกษ์ดีที่สุดแล้ว

แต่อย่างไรก็ตาม หากคุณต้องแต่งงานกับลูกสาวหรือหลานสาวของผู้ใหญ่บ้านนั้น การตามใจผู้ใหญ่เอาไว้บ้าง ก็ไม่เสียหาย เพราะขืนแข็งข้อมากเกินไป อาจโชคร้ายถูกถอนหมั้น และไม่ได้แต่งงาน ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้น ก็เข้าทางว่าที่แม่ยายที่เชื่อมั่นในเรื่องฤกษ์ผานาทีขึ้นมาทันที เพราะพอถูกถอนหมั้นว่าที่แม่ยายก็คงจะให้เหตุผลว่า 'เห็นไหมละ ฉันว่าแล้ว ว่าฤกษ์ไม่ดี !'
อยากแต่งงานกับลูกสาวเขา คงต้องอดทน ใจเย็น และรอคอย พอแต่งงานเสร็จแล้ว ค่อย "โปรด" ภรรยาและลูก (ในอนาคต) ให้เข้าใจว่า ฤกษ์งามยามดีที่แท้จริงคืออะไร ขัดใจว่าที่แม่ยายตอนที่ยังไม่แต่งนี่อันตรายนะ ขอบอก !